Historie

Het gemeentebestuur van Nieuwer-Amstel, het huidige Amstelveen, hoopte in 1892 met de bouw van een raadhuis direct tegen de gemeentegrens met Amsterdam dreigende annexatie van grond te voorkomen. Vier jaar later zat Nieuwer-Amstel zonder raadhuis. Amsterdam bracht uiteindelijk het gemeentearchief onder in het markante gebouw. In 1914 werd het daartoe uitgebreid met een depotvleugel. Dit gehele complex is nu een rijksmonument.

In de naoorlogse jaren werd het gebouw nog diverse keren uitgebreid met archiefgebouwen in modernistische stijl, die nu weer gesloopt zijn. Ook werd een deel van het archief ondergebracht in een ernaast gelegen rijksmonument, de diamantslijperij Asscher.

In 2008 won een consortium van woningbouwvereniging Ymere, Fortress bv, Paul van Beek landschappen, VYA architecten en Villanova architecten een prijsvraag voor de herontwikkeling van het Archiefterrein. In de crisis stagneerde deze ontwikkeling echter door teruglopende opbrengstverwachtingen. Mettertijd zijn de plannen aangepast aan de nieuwe economische situatie en beetje voor beetje alsnog gerealiseerd.

 

Monument

De neo-renaissancistische architectuur van het Raadhuis heeft grote stijlovereenkomsten met het 17^e eeuwse raadhuis van Bolsward en was daar waarschijnlijk op geïnspireerd. Het Raadhuis van Kerkrade is op zijn beurt weer een nagenoeg exacte kopie van dit pand.

De begane grond van het raadhuis functioneert architectonisch als basement. Dat basement bevatte een brandweer- en politiepost. Een statige bordestrap tegen de gevel ontsluit de rijk geornamenteerde publiekshal op de hoge bel-etage. De monumentale 6 m hoge raadzaal ligt daar nog een verdieping boven op de 2^e etage. De kap van het pand omvat een ruim 8,50 m hoge zolder, bekroond met een hoge open klokkentoren op een indrukwekkende houten spantconstructie (inwendig 15,5m hoog tot de vloer van het open belniveau).

De administratievleugel in de noordoosthoek kent dezelfde verdiepingsopbouw. Het interieur is echter zakelijk en sober.

Met uitzondering van enkele gemetselde toogvloeren werd dit geheel volgens traditionele bouwtechnieken gebouwd; dragend metselwerk, houten vloeren en houten spanten.

De depotvleugel uit 1914 is gebouwd als archiefgebouw volgens de toen nieuwste bouwtechniek met betonnen vloeren op kolommen, betonnen spanten en stalen ramen verholen achter het metselwerk. De dragende bakstenen gevels sluiten daarentegen in stijl weer aan bij die van het raadhuis. Binnen elke hoge verdieping van het raadhuis zijn in de archiefvleugel twee lage etages van 2.30m gerealiseerd. In de gevel zijn deze vormgegeven als één laag.

Het raadhuis, de administratievleugel en de depotvleugel vormen samen een U-vormige omsluiting om een binnentuin, gescheiden van de Tolstraat door een monumentaal smeedijzeren hekwerk.

 

Ingrepen

Het Raadhuis is verbouwd tot hotel. Het monumentale complex bevat 50 kamers, onvoldoende voor een sluitende exploitatie van 5 sterren horeca. Door er twee nieuwe bouwdelen aan toe te voegen komt het totaal op ±155 verhuurbare units.

Door naar keus kamers en suite of los te verhuren kan het hotel geëxploiteerd worden in een 4 sterren categorie met 157 kamers of in een 5 sterren categorie met 152 kamers.

In het nieuwe stedenbouwkundige plan komt het raadhuis rondom aan publieke straten te liggen. Dit was de reden om de zeer besloten begane grond transparant en toegankelijk te maken. Dat is gedaan door aan weerszijde serres toe te voegen. Het publiek toegankelijke restaurant ligt nu aan de straat cq aan de open terrastuin.  Je kunt aan alle zijden naar binnen. De wanden op de b.g. zijn binnen de monumentale waarde zoveel mogelijk opengewerkt. Zo kun je van de voetgangersroute ten noorden van het blok door het gebouw heen de zonnige terrastuin zien.

Het raadhuis en de depotvleugel zijn gerestaureerd. De zwaar aangetaste noordgevel van het raadhuis, waar de naoorlogse archiefvleugels tegen aan gebouwd waren, is volledig hersteld.

De mooie representatieve ruimtes van het oude raadhuis, de ontvangsthal en de raadszaal, zijn nu weer publiek toegankelijk. Ook de spectaculaire kapconstructie met torenstoel is nu voor hotelgasten te zien.

Waar luxe hotelsuites in uitbundig gedecoreerde kamers – zoals die voor de magistraten – komen, zijn de sanitaire cellen als vrijstaande units in de ruimte geplaatst.

Het monument is voorzien van dubbel glas en isolerende voorzetwanden aan de binnenzijde. Een WKO installatie met koude-/warmteopslag in de bodem maakt het geheel bijzonder energiezuinig.

 

Ontsluiting

De statige bordestrap aan de Amstel is de hoofdentree naar de lobby van het hotel in de monumentale ontvangsthal op de bel-etage.

Daarnaast vormt  de nieuwe restaurant serre in de tuin een tweede meer informele ingang. Een nieuwe extra trap leidt van deze serre direct naar de lobby op de 1^e verdieping. Omgekeerd  kun je over deze trap vanuit de statige hal een glimp opvangen van het informele restaurant in de serre.

Entrees in de depotvleugel en de atriumserre aan het cultuurplein maken het gebouw alzijdig toegankelijk. De hoge atriumserre  met glazen panoramalift en een nieuw trappenhuis is voorzien van een glazen vliesgevel. Hierdoorheen is de opengewerkte oude achtergevel van het Raadhuis goed zichtbaar. De monumentale smeedijzeren hekwerken van de historische trap worden hergebruikt op de nieuwe trap.

In het hoofdgebouw maakt een nieuwe trap vanaf de 2^e verdieping zoldersuites met entresols en een een unieke atmosfeer mogelijk. In de kap van de administratievleugel bieden kamers de luxe van privé dakterrassen.

 

De Depotvleugel

Dit gebouwdeel kent zes verdiepingen tegenover vier in het raadhuisdeel.

De betonnen vloeren van de depotvleugel zijn relatief dun, maar voorzien van verstrekte stroken. Hierdoor ontstaat een soort cassetteplafond. De vrije hoogte is 2.30 m tussen de balken en 2.20m onder de versterkte stroken. Dit plafond is in het zicht gebleven.

Door de kleine vrije hoogte zijn de vele smalle ramen nagenoeg verdiepingshoog. Dat levert hele karakteristieke hotelkamers op.

Dit bouwdeel is voorzien van voorzetramen zodat de zeer bijzondere historische stalen ramen uit 1913 behouden zijn gebleven.

 

Nieuwbouw hotel C1 en C2-C5

Twee nieuwe bouwdelen brengen het totaal op ±155 verhuurbare units.

Het blok C2-5 aan de Amsteldijk met ± 73 kamers is via een glazen loopbrug op de 1^e verdieping verbonden met de lobby van het Raadhuis. Op de begane grond van dit blok komt een vergadercentrum met een eigen entree aan de Amstelkade.

Het blok C1 met 32 short stay units, die ook door het hotel beheerd worden, is een vrijstaand gebouw tussen het Raadhuis en het Asschergebouw en heeft ook een eigen entree.

Alle bouwdelen zijn verbonden via een gemeenschappelijke kelder met daarin ondersteunende functies en een sport- en wellness afdeling met zwembad.

 

Architectuur  van de nieuwbouw.

De nieuwbouwgevels van het hotel worden uitgevoerd met een fijnmazige ritmiek van ramen in metselwerk. Reliëf wordt aangebracht door diepe neggen en uitstekende metselwerk banden, kassen, wisselingen in het verband en overstekende daklijsten.

Aan de Amsteldijk is daarnaast gekozen voor een pandsgewijze opdeling van het volume. Dit wordt bereikt door sprongen in het gevelvlak met corresponderende hoogtesprongen in de plint en de daklijn. De nadruk ligt op de herhaling van de ritmiek van de 19de-eeuwse panden ernaast, niet op een letterlijke kopie. Verfijning is aangebracht in de vorm van balkons, spekbanden en uitstekende witte betonbanden. De gevels zijn een hedendaagse interpretatie van de 19^e eeuwse vormentaal.

Het hoekpand is iets lager en voorzien van een kap. Dit accentueert het hoogteaccent van het Raadhuis aan de Amstelkade. De zijgevel van dit hoekpand bereikt de maximale hoogte op de as van de steeg tussen het depotgebouw en de nieuwbouw aan de Tolstraat. Zo vormt zich een hoektoren, die de sprong in de rooilijn accentueert.

Om de begane grond van de nieuwe bouwdelen visueel extra hoogte te geven zijn de gevelopeningen van de begane grond voorzien van bovenlichten in een koof ter hoogte van de vloer van de eerste verdieping. Dit detail wordt – met varianties – doorgezet alle nieuwe gebouwen. De verticale opbouw van plint, middendeel en kroonlijst van de nieuwbouw komt zo overeen met die van het raadhuis. Ook de samentrekking van de gevel van de depotvleugel over twee verdiepingen tot één laag komt subtiel terug in de architectonische detaillering van de nieuwbouw.

Het nieuwe vrijstaande blok aan de Tolstraat heeft een kloek volume met een vergelijkbare, maar nog meer terughoudende gevelopzet. Zo vormen de nieuwe blokken een respectvolle achtergrond voor de spectaculaire rijksmonumenten aan weerszijde.